Waarom pleiten steeds meer neurologen voor meditatie op school?
Toen ik enkele maanden geleden voor het eerst in contact kwam met meditatie dacht ik ‘lap, hier gaan we dan: lotushouding, zweverige yoga-kleren en wierook…’ Enkele weken verdieping later in dit onderwerp doen me toch realiseren dat meditatie waardevoller en noodzakelijker kan zijn dan ooit.
Eerst en vooral denk ik dat het belangrijk is te vermelden dat meditatie een zeer persoonlijk gegeven is waarbij het volstrekt nutteloos is op zoek te gaan naar een vorm van standaardisatie met betrekking tot de techniek. Een half uur op een yoga-matje zitten en focussen op je ademhaling kan voor de een even veel betekenen als een half uur zeer bewust bezig zijn met het bereiden van een vol-au-vent friet. De sleutel ligt in het bewust bezig zijn met wat we doen.
‘Lap, hier gaan we dan: lotushouding, zweverige yoga-kleren en wierook…’
Vervolgens zou ik meditatie -net zoals heel veel andere dingen- zeker en vast niet te serieus benaderen. Voel je de nood om gedurende een week, een maand of een paar jaar tot bezinning te komen in een Japans Zazen-klooster? Zeker doen. Volstaat bewust bezig zijn met het maken van je vol-au-vent friet? Meer dan goed. Waarom deze maand dan toch verhoogde aandacht voor meditatie en mindfulness? Omdat het mogelijks heel wat aangename voordelen te bieden heeft.
Als kinesitherapeut merk ik dat de hypothese dat bewegen goed is voor je lichamelijke gezondheid, meer en meer draagvlak begint te krijgen in ons land. Dat is schitterend nieuws. Maar wat als we niet alleen aan sport zouden kunnen doen voor het lichaam, maar ook voor de geest? Dat is wat meditatie zou kunnen betekenen voor jou: onderhouden en verbeteren van je mentale gezondheid. Net zo veel als wat geregeld lopen of fietsen doet voor je hart en vaatstelsel dus.
‘Meditatie is voor de geest wat sporten is voor je lichaam.’
Gerenomeerd neuroloog en topdokter Steven Laureys pleit ondertussen sinds meer dan tien jaar voor meditatie op school: ‘We geven kinderen wel twee uur lichamelijke opvoeding per week, waarom dan geen uurtje ‘mentale opvoeding’, waarin ze leren over emoties, hoe ermee om te gaan, hoe de emoties van anderen te respecteren en hoe ze stress kunnen aanpakken? Echt, we zouden van meditatie een verplicht schoolvak moeten maken. Dat zou het aantal burn-outs op latere leeftijd misschien al doen zakken.’ Lees hier het volledig artikel.
Wat zegt de wetenschap? Uit nieuwsgierigheid zocht ik zelf een aantal systematische reviews op via PubMed en Web of Science. Rekening houdend met mijn bias met betrekking tot mindfulness en meditatie, kwam ik tot de conclusie dat aardig wat studies een significante verlaging weerhouden van stress en angst ten opzichte van controlegroepen. De techniek die onderzocht werd in de literatuur is Mindfulness Based Stress Reduction, kortweg MBSR. De science-geeks onder jullie kunnen de systematische reviews (+ gratis full-text) hier en hier terugvinden.
Wat vind ik zelf? Op onregelmatige tijdstippen zet ik mijn telefoon uit, neem ik de tijd om even te gaan zitten in een ruimte met zo weinig mogelijk prikkels en probeer ik zo me zo bewust mogelijk te worden van mijn omgeving, mogelijke spanning en mijn ademhaling. Daarbij zie ik de geest als een stuk gereedschap dat ik gedurende de dag gebruik om praktische problemen op te lossen maar die ‘s avonds terug in de kast moet kunnen geplaatst worden. Dat doe ik wanneer het past en altijd zonder verplichtingen. Wat merk ik? Ik slaap dieper, kan me beter focussen op het werk en mijn vol-au-vent smaakt beter.